BÀI TUYÊN TRUYỀN TÌM HIỂU VỀ BỆNH UỐN VÁN
Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng nề, do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván có tên Clostridium tetani gây nên. Ngoại độc tố này ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, làm tổn thương não và hệ thần kinh trung ương dẫn đến cứng cơ, có thể gây tử vong.
Ở Việt Nam, bệnh uốn ván phân bố rải rác ở các tỉnh thành trong cả nước và có ở mọi lứa tuổi. Bệnh có thể gặp bất kỳ thời gian nào trong năm, không mang tính chất mùa rõ rệt. Chương trình loại trừ uốn ván sơ sinh được triển khai từ năm 1992. Từ năm 2005, Việt Nam đã loại trừ uốn ván sơ sinh theo quy mô huyện với tỷ lệ mắc uốn ván sơ sinh dưới 1/1000 trẻ đẻ sống.Tỷ lệ tử vong của bệnh uốn ván cao hơn ở những người không tiêm chủng và người lớn trên 60 tuổi.
I. UỐN VÁN
Bệnh uốn ván (tetanus) là một bệnh cấp tính do ngoại độc tố (tetanus exotoxin) của vi khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí.
Tỉ lệ tử vong cao (25 – 90%) do suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật, ngừng tim, đặc biệt là uốn ván rốn ở trẻ sơ sinh tử vong trên 95%
II. NGUỒN LÂY
Vi khuẩn nhất là bào tử uốn ván có khắp nơi trong đất cát, khói bụi, phân trâu bò ngựa và gia cầm, cống rãnh, dụng cụ phẫu thuật không tiệt trùng kỹ…, xâm nhập vào các vết thương, vết xước phát triển thành ổ nhiễm trùng gây bệnh uốn ván.
III. TRIỆU CHỨNG
Thời kỳ ủ bệnh khoảng 3 – 21 ngày. Các triệu chứng bạn có thể gặp bao gồm:
- Đau đầu
- Cứng khớp hàm, cổ và vai của bạn, có thể dần dần kéo dài đến các bộ phận khác của cơ thể, gây ra co thắt cơ bắp
- Khó nuốt, khó thở, có thể dẫn đến viêm phổi
- Co giật
Không có cách chữa bệnh uốn ván. Bạn có thể kiểm soát các triệu chứng bằng cách sử dụng thuốc an thần để kiểm soát co thắt cơ bắp.
IV. PHÒNG NGỪA
- Xử lý khi có vết thương trên cơ thể: cần phải rửa sạch, sát trùng, để hở vết thương, không để vết thương bị bịt kín tạo đường hầm, không đắp bất cứ thứ gì lên vết thương để tránh viêm nhiễm. Nếu bị trầy xước, đâm vào đinh, sắt, cát, bụi bẩn… cần xử lý sạch vết thương ngay, sau đó đến bệnh viện để khám và điều trị đề phòng uốn ván. Giữ vệ sinh sạch sẽ vết thương tránh nhiễm trùng đề phòng hoại tử…
- Gây miễn dịch rộng rãi cho mọi người bằng vắc xin uốn ván, nhất là các đối tượng có nguy cơ mắc cao, kể cả những người khi khỏi bệnh uốn ván. Trẻ em dưới 1 tuổi sẽ được tiêm vắc xin phối hợp phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/màng não do vi khuẩn Hib.
- Phụ nữ có thai: cần có miễn dịch cơ bản bằng 2 liều vắc xin uốn ván cách nhau tối thiểu 1 tháng. Liều thứ 2 phải tiêm trước khi sinh 1 tháng. Những lần có thai sau cần tiêm nhắc lại 1 liều uốn ván trước khi sinh 1 tháng.
- Phụ nữ tuổi sinh đẻ (15 – 44 tuổi): cần được tiêm 3 liều uốn ván, liều 2 cách liều 1 tối thiểu 1 tháng, liều 3 cách liều 2 tối thiểu 6 tháng.
V. TÁC DỤNG PHỤ
Có một số phản ứng phụ nhẹ thường gặp khi tiêm vaccine phòng uốn ván như:
- Đau, đỏ hoặc sưng tại vị trí tiêm.
- Sốt
- Đau đầu, đau người
- Mệt mỏi
- Buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy
Phản ứng nguy hiểm và hiếm gặp như: Phát ban, Khó thở, Tim đập nhanh…
Nhưng đa số những phản ứng này là do đáp ứng của cơ thể đang phản ứng lại để hình thành miễn dịch.
Bệnh uốn ván tuy có thể dễ dàng phát hiện thông qua các triệu chứng lâm sàng đặc trưng nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, ngay khi có bất cứ nghi ngờ mắc bệnh uốn ván, người bệnh nên đi khám và làm xét nghiệm uốn ván càng sớm càng tốt.
Người viết bài: Nguyễn Thị Thuỳ Linh